Insulineresistentie is kenmerkend voor Diabetes Type 2. Maar wist je dat je met diabetes type 1 net zo insulineresistent kan worden? Dit wordt ook wel ‘dubbel diabetes’ genoemd, en kent de nodige problemen en gevaren. In dit artikel duik ik in op wat insulineresistentie bij diabetes type 1 is, waardoor het komt en wat je eraan kunt doen.
Tips tegen insulineresistentie bij diabetes type 1
Deze tips kun je toepassen als je insulineresistentie bij diabetes type 1 ervaart:
- Een gezond gewicht behalen
- Eet een gezond en gevarieerd voedingspatroon
- Stoppen met roken
- Stoppen of minderen met alcohol
- Regelmatig en voldoende slapen
- Stress managen
- Doe minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning, verspreid over de week
- Doe minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten, zoals krachttraining
- Voorkom dat je langdurig stilzit
Wanneer je een of meerdere van deze punten toepast in je levensstijl, zul je al snel een verbetering in je insulinegevoeligheid ervaren. Daardoor heb je (in verhouding) minder insuline nodig. Daarnaast leef je gezonder en verklein je de kans op complicaties en overgewicht.
Wat is insulineresistentie?
Insulineresistentie vindt plaats wanneer de cellen in je spieren, vetten en lever niet goed reageren op insuline, waardoor deze meer moeite hebben met het opnemen van de glucose in je bloed.
Bij iemand zonder diabetes type 1 is het gevolg van insulineresistentie dat de alvleesklier méér insuline moet aanmaken om ervoor te zorgen dat de glucose tóch in de juiste cellen terecht komt. Wanneer dit langdurig en grootschalig plaatsvindt, is diabetes type 2 het mogelijke gevolg [1].
Hoe ontstaat insulineresistentie?
Een verhoogde insulineresistentie kan gedeeltelijk komen door genetische aanleg, maar iemand zijn/haar levensstijl heeft vaak de grootste impact. Er zijn dan ook een groot aantal factoren [2], waaronder:
- Overgewicht en/of laag spierpercentage
- Het soort voeding en/of eetpatroon
- Inactieve levensstijl
- Andere ziektes, zoals leverziekte
- Roken
- Slaap(gebrek)
- Leeftijd (en daarmee spierafbraak)
- Stress
- Sommige medicatie
Insulineresistentie bij diabetes type 1
Hoewel insulineresistentie dus in grote(re) mate voorkomt bij wie diabetes type 2 heeft, zijn wij met diabetes type 1 absoluut niet ‘vrij’ van dit fenomeen.
Bovenstaande mogelijke oorzaken zijn ook van toepassing op ons, en kunnen er zo voor zorgen dat we (op den duur) meer insuline nodig hebben om glucose uit ons eten óf levervoorraad te transporteren naar de juiste cellen.
Dit kan op lange, maar ook op korte termijn. Zo schreef ik eerder al wat het effect is van vetten uit eten in een maaltijd. En in welke gevallen dit kan zorgen voor een directe verhoogde insulineresistentie.
Insulineresistentie bij diabetes type 1 kan op lange(re) termijn zeer gevaarlijk zijn. Want wat als je zo insulineresistent bent, dat de door jou geïnjecteerde insuline voor koolhydraten nauwelijks meer werkt? Dat wordt een zeer vervelende hyper om op te lossen. Ook ervaren mensen het spuiten van grote doseringen insuline soms als vervelend, vanwege de mogelijke pijn hiervan.
Hoe meet je resistentie voor insuline?
Het is lastig om zwart-wit aan te geven of iemand ‘te’ insulineresistent is, of niet. Wel geven je koolhydraat-ratio’s een goed beeld van gevoelig of resistent jij bent voor insuline. Hoe minder insuline jij nodig hebt voor een x-aantal koolhydraten, hoe gevoeliger/minder resistent jij voor insuline bent.
Goed om te weten is dat je insulineresistentie dus meet bij de aanwezigheid van koolhydraten.
Wanneer jij low-carb of keto eet, en zodoende minder of nauwelijks insuline toedient, zegt dat niets over hoe insulineresistent of gevoelig jij bent voor insuline. Het zorgt er puur voor dat je minder glucose hoeft te transporteren van je bloedstroom naar je lichaamscellen met behulp van insuline. Het zegt niets over hoeveel insuline je daarvoor nodig hebt, en daarmee hoe effectief dat transportmechanisme werkt.
Sterker nog: wie langdurig low-carb of keto eet haalt zijn energie voornamelijk uit eiwitten en vetten. Vetten, afhankelijk van het soort en hoeveelheid, kunnen er juist voor zorgen dat je méér insulineresistentie ontwikkelt op korte- en lange termijn [2]. Wanneer je dan koolhydraten toevoegt aan je eetpatroon, is het zelfs mogelijk dat je hier méér insuline voor nodig hebt (en je dus meer resistent bent geworden).
Hoe word je gevoeliger voor insuline bij diabetes type 1?
Maar hoe zorg je er dan voor dat je minder insuline nodig hebt voor het eten van koolhydraten? Ofwel: hoe word je ‘gevoeliger’ voor insuline?
Het antwoord de breedste zin: een gezondere levensstijl.
Wanneer jij een gezondere levensstijl leidt dan zal je op den duur minder eenheden insuline hoeven te spuiten voor dezelfde hoeveelheid (en soort) koolhydraten dan voorheen. Het kan daarbij ook zo zijn dat je minder achtergrondinsuline nodig hebt.
Een gezondere levensstijl realiseren is echter makkelijker gezegd dan gedaan. We leven in een tijd waarbij we overspoeld worden door (misleidende) informatie over voeding, bewerkt eten, gemak, genotsmiddelen, etc. Hier kun je jezelf alleen tegen wapenen wanneer je de juiste kennis in huis hebt en dit daadwerkelijk succesvol en langdurig weet te implementeren.
Mijn ervaring met insulineresistentie
Iets meer dan 10 jaar geleden had ik 20 kilo overgewicht, rookte ik, sportte ik weinig en at ik veel bewerkte voeding/junk-food. Dit was voordat ik besloot mijn gezondheid aan te pakken. Van wat ik me kan herinneren moest ik toen ongeveer drie tot vier keer zoveel achtergrondinsuline doseren (40 eenheden, tegenover 10 nu). Daarbij was mijn koolhydraat-ratio veel lager dan dat deze nu is (gemiddeld 1:8, tegenover gemiddeld 1:23 nu). Een wezenlijk verschil dus.
Door meer te leren over bovenstaande onderwerpen, en deze kennis te implementeren, is het me dus gelukt om mijn insulineresistentie aanzienlijk te verminderen. Dit maakt voor mij diabetes managen niet alleen eenvoudiger, maar ook voel ik me vele malen fitter.
Meer leren over hoe je betere bloedsuikers kunt krijgen
Wil je betere bloedsuikers realiseren? Dan is je leefstijl een belangrijk onderdeel daarvan. Als je meer wil leren, kijk dan eens naar de Time in Range Transformatie Cursus.
Bronnen
[1]: https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/diabetes-in-het-algemeen/insulineresistentie#:~:text=Insulineresistentie-,Insulineresistentie,in%20het%20bloed%20als%20bloedsuiker.
[2]: https://www.medicalnewstoday.com/articles/305567#risk-factors
[3]: https://diabetes.diabetesjournals.org/content/46/1/3
Wat doe jij om gevoelig te blijven voor insuline?
