Veel mensen met diabetes type 1 zijn ervan overtuigd dat insuline ervoor zorgt dat je aankomt. De waarheid ligt een stuk genuanceerder. Het goede nieuws: je hebt ook met diabetes type 1 volledig in de hand of je aankomt, op gewicht blijft of juist vet verliest. In dit artikel leg ik je uit hoe het écht zit en wat je kunt doen om je te voorkomen dat je aankomt in vet :).
Belangrijkste punten:
- Je komt vet aan door (langdurig) in een positieve energiebalans te verkeren
- Insuline is puur een transporteur van die energie
- Zorg voor gepaste doseringen zodat je minder vaak hypo’s hebt en wees bewust van je gemiddelde energie-inname
De basis van vetverlies en aankomen
Laten we eerst eens kijken hoe iemand zonder diabetes aankomt of afvalt.
Bij een non-diabeet draait alles om de energiebalans: ofwel calorie in versus calorie uit. Eet je meer calorieën dan dat je gebruikt (calorieoverschot of ook wel positieve energiebalans)? Dan kom je aan. Gebruik je meer dan dat je eet (calorietekort of ook wel negatieve energiebalans)? Dan val je af [1].
Voor zover ik weet bepaalt men in 9 van de 10 gevallen men zelf wat en hoe hij/zij eet en beweegt. Uitzonderingen (kinderen, eetstoornissen, handicap en specifieke aandoeningen) daargelaten.
Hoe werkt energiebalans bij diabetes type 1?
Een van de meest gehoorde argumenten waarom insuline dik zou maken, is omdat men kort na de diagnose van type 1 diabetes vaak aankomt in gewicht.
Wanneer we echter kijken naar de rol van insuline in het lichaam, dan is hier een logische verklaring voor. Insuline is er namelijk om transport van energie (calorieën) te regelen van punt A (o.a. bloedstroom) naar punt B (o.a. spieren, lichaamscellen, vetreserves) [2].
Nu we dit weten kijken we naar iemand met diabetes vlak vóór zijn diagnose: Dankzij de (deels) niet meer werkende alvleesklier is er te weinig of zelfs helemaal geen insuline meer om de energie uit eten te vervoeren naar de plekken waar het nodig is.
Dit is dan ook de reden dat een van de symptomen vooraf aan de diagnose van diabetes gewichtsverlies is [3]; je lichaam neemt de energie niet op…
Let op: wil jij vet verliezen, dan is bewust geen insuline spuiten NIET de manier. Dit betreft een eetstoornis en heet Diabulimia [5], wat het risico op complicaties en tekort aan voedingstoffen vergroot. Denk je dat je Diabulimia hebt? Zoek dan zo z.s.m. hulp.
Wanneer we dus voor het eerst na de daadwerkelijke diagnose van diabetes type 1 weer insuline (nu handmatig) gebruiken, dan wordt deze energie ineens wel weer vervoerd naar de nodige locaties. Daarmee neemt het ook weer vitamines en mineralen op.
Gelukkig maar, want anders loop je rond met torenhoge bloedsuikers en daarmee kans op serieuze complicaties [4] en kom je dus allerlei voedingstoffen tekort!
Kortom: nu je insuline toedient werkt je energiebalans weer goed. En kom je op een gewicht wat bij jouw leefstijl past. Tenminste… zolang je niet te veel hypo’s moet oplossen!
De kunst van handmatig insuline toedienen
Het kan voor iemand met diabetes type 1 namelijk wel lastiger zijn om op gewicht te blijven.
Met de mogelijkheid om na de diagnose zélf insuline te spuiten kun je in plaats van te weinig, tenslotte ook te veel toedienen…
Wie te veel insuline in zich heeft, heeft een aanzienlijk grotere kans op hypo’s. Er is maar één manier om hypo’s op te lossen: het nuttigen van extra energie ofwel calorieën (in de vorm van koolhydraten) [6].
Hoe meer hypo’s je hebt, hoe meer ‘extra’ calorieën je moet nuttigen. Dit kan (hoeft niet) bijdragen aan een langdurig calorieoverschot, waardoor je aankomt.
Dit kun je voorkomen door je doseringen goed onder de knie te krijgen en door een bewustzijn te creëren van je gemiddelde energie-inname. En hier heb je gewoon controle op, want jij bepaalt je dosering, welk en hoeveel eten je eet en hoe je beweegt.
Makkelijk? Nee. Mogelijk? 100% zeker.
Gezond afvallen doe je met aandacht voor je bloedsuiker in combinatie met een klein calorietekort. Meer daarover lees je in dit artikel.
Vragen?
Heb je vragen over aankomen door insuline? Je kunt me altijd een berichtje sturen op Instagram of je vraag achterlaten in de comments hieronder!
Bronnen:
[1]: https://jissn.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12970-017-0174-y
[2]: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0014579398011491
[3]: https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/heb-ik-diabetes/symptomen-van-diabetes
[4]: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18230953
[5]: https://www.bmj.com/content/364/bmj.l982
[6]: https://mynutrition.wsu.edu/nutrition-basics
