Stress bij diabetes type 1 kan effect hebben op je bloedsuiker én hoe je met de ziekte om gaat. In dit artikel lees je over wat het effect van stress is, hoe dit komt en wat je er tegen kunt doen.
Samenvatting Stress en diabetes type 1
Omgaan met diabetes type 1 kan een oorzaak van stress zijn. Het is niet altijd makkelijk om hiermee om te gaan en het kan ook moeilijker voelen wanneer mensen in je omgeving dit niet begrijpen.
Je kan stressvolle situaties niet altijd volledig voorkomen maar je kunt wel bepaalde dingen doen om er beter mee om te gaan. Dit helpt je om te voorkomen dat de stress op blijft bouwen en dat het een effect heeft op je emotionele gezondheid.
Wat is stress?
Stress is hoe je lichaam en geest reageert op een nieuwe of moeilijke situatie. Dat kan een effect op de korte termijn, zoals je druk maken om een presentatie die je op werk moet geven. Maar het kan ook een fysieke uiting hebben, zoals een ongeluk of ziekte.
Je kunt stress ook meer continue en op de achtergrond ervaren, bijvoorbeeld wanneer je geldzorgen hebt of wanneer je relatie met je partner niet goed loopt.
Stress kun je dus fysiek, emotioneel en mentaal ervaren.
Hoe stress effect kan hebben bij diabetes type 1
Wanneer je stress voelt, geeft je lichaam hormonen zoals cortisol en adrenaline vrij. Dit moet je lichaam een energieboost geven, als een soort ‘vecht of vlucht’ reactie. Maar dezelfde hormonen maken het lastiger voor insuline om goed zijn werk te doen. Dit wordt ook wel insulineresistentie genoemd.
Als de energie hierdoor niet van je bloedstroom naar je cellen getransporteerd kan worden, stijgt je bloedsuiker. Wanneer je bloedsuiker te hoog komt, krijg je een hyper (hyperglycemia) [1].
Bij blijvende stress kan het je bloedsuiker langdurig beïnvloeden en daarmee ook je risico op complicaties op de langere termijn. Ook kan het invloed hebben op je gemoedstoestand en hoe jij in je vel zit. Dit kan weer je emotionele gezondheid beïnvloeden.
Gelukkig zijn er dingen die je kunt doen om te ontspannen.
Stress door diabetes type 1
Diabetes type 1 kan zelf ook een oorzaak van stress zijn. Vooral wanneer je net de diagnose hebt gekregen. Je moet dan ineens zeer nauwkeurig en continue letten op wat je eet en wat je bloedsuiker is. Ook moet je veel nieuwe dingen leren, zoals insuline spuiten en koolhydraten tellen. Dit kan stressvol zijn.
Sommige mensen met diabetes type 1 ervaren ook stress door de angst voor een hypo (lage bloedsuiker). Het denken over wat er mogelijk kan gebeuren als je een hypo hebt en wanneer deze mogelijk plaatsvindt, is hier vaak de oorzaak van.
Daarnaast kunnen er periodes zijn waarbij het hebben van diabetes type 1 overweldigend voelt, wat kan zorgen voor frustratie en onzekerheden. Bijvoorbeeld uit angst voor complicaties op de langere termijn, of door een schuldgevoel als de bloedsuikers buiten streefwaarden zijn.
Het is niet meer dan normaal als je deze gevoelens zo nu en dan ervaart. Je bent niet de enige met diabetes type 1 die deze gevoelens heeft. Maar het is wel goed om te proberen pro-actief met deze stress om te gaan. Zo kun je hopelijk voorkomen dat de stress erger wordt of dat je zelfs een diabetes burnout krijgt.
Je kunt met je behandelteam overleggen hoe je diabetes stress kunt aanvliegen.
Omgaan met stress bij diabetes type 1
Iedereen gaat anders om met stressvolle situaties. Er zijn meerdere manieren die kunnen helpen.
Probeer in ieder geval altijd goed voor jezelf te zorgen en ook vriendelijk te blijven voor jezelf. Dit is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Wanneer je het bijvoorbeeld erg druk hebt op werk, kun je al snel iets vergeten zoals op tijd eten of nauwkeurig insuline doseren.
Het is belangrijk om een balans te vinden als het gaat om goed voor jezelf zorgen, zonder dat je te veel druk op jezelf zet om alles perfect te doen. Dat kan namelijk zorgen voor meer stress. Maar het is goed om bewust te zijn van hoe makkelijk het kan zijn om je diabetes management links te laten liggen, gedurende een stressvolle periode.
Wanneer je goed slaapt, gezond eet en voldoende beweegt, kan dat ook helpen tegen de stress bij diabetes type 1 [2]. Daarnaast kun je nog een aantal ontspannende activiteiten aan je routine toevoegen, zoals:
- Mediteren
- Schrijven in een dagboek
- Wandelen
- Muziek luisteren
- Tekenen
- Yoga
- Etc.
Wat ook kan helpen tegen stress, is om met anderen te praten. Dit kan je helpen om sommige dingen in perspectief te plaatsen. Soms kan het ook gewoon fijn zijn om je hart te luchten.
Als je echt met iemand wil praten over zaken waar je je flink zorgen om maakt, kun je het beste praten met je behandelteam. Dit is ook het geval wanneer je diabetes door stress flink is ontregeld. Zij kunnen je helpen met het aanpassen van je insulinedoseringen, als je dit niet zelf doet.
Hoe ik omga met stress
Ik ben zelf heel bewust van wat stress met mijn bloedsuiker bij diabetes type 1 kan doen. En ook de impact die het kan hebben op mijn mentale gezondheid.
Om die reden let ik goed om hoeveel uur ik gemiddeld slaap, of ik voldoende beweeg en hoe mijn voedingspatroon eruit ziet.
Los van die gewoontes probeer ik ook bewust te ontspannen. Ik vind het bijvoorbeeld prettig om regelmatig te wandelen in de natuur. Ook schrijf ik de meeste ochtenden mijn gedachten uit in een journal. Tot slot deel ik mijn frustraties over mijn bloedsuikers soms met mijn vriendin of vrienden die ook diabetes type 1 hebben. Dit helpt mij allemaal om stress te verminderen.
Grip op je bloedsuiker
Stress kan invloed hebben op je bloedsuiker. Ben je zelf nog op zoek naar meer grip op je bloedsuiker en diabetes type 1? Kijk dan eens naar de Time in Range Transformatie Cursus. Met de cursus krijg je in 6 weken grip op je bloedsuikers.
Bronnen
[1]: https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/veelgestelde-vragen/wat-doet-stress-met-diabetes
[2]: https://www.thuisarts.nl/stress/ik-wil-beter-omgaan-met-stress
